گویا من سفیانی (سرکردة دشمنان حضرت امام عصر(ع)) را می‌بینم که در زمین‌های سرسبز شما در کوفه اقامت گزیده، ندا می‌دهد که هر کس سر یک تن از شیعیان علی(ع) را بیاورد، هزار درهم پاداش اوست. در این هنگام، همسایه به همسایه دیگر حمله می‌کند و می‌گوید: این شخص از شیعیان است. او را می‌کشد و هزار درهم جایزه می‌گیرد».
کوفه یکی ازشهرهای عراق است که در جنوب این کشور، در 10 کیلومتری شمال شرق نجف اشرف قرار دارد. این شهر در کنار رود فرات ساخته شده، آب و هوای معتدلی دارد و از دیرباز سرسبز و خرّم بوده است.1
شهر کوفه، از مهم‌ترین شهرهای جهان اسلام به شمار می‌آید. تاریخ بنای ابتدایی شهر به طور دقیق معلوم نیست. شهر کوفه در سال 17 ق. پس از فتح قادسیه و مدائن به دستور خلیفة دوم، توسط سعد وقّاص تجدید بنا شده است. از این پس، این شهر، دارالهجرة مسلمانان بوده و به قبّـ[ الاسلام معروف شده است. کوفه سال‌ها مرکز علم و فرهنگ و سیاست بوده و طبق روایات، مدفن بسیاری از انبیا، اوصیا، اولیا، صلحا و علما است. کوفه در طول تاریخ اسلام، حوادث تلخ و شیرین فراوانی به خود دیده است.2
در بسیاری از روایات از معصومان(ع) در مدح و تعظیم شهر کوفه سخنانی بیان شده است. امام صادق(ع) فرمود: «ما در هیچ شهری به اندازة کوفه، دوست نداریم. خداوند شما (اهل کوفه) را به امری هدایت فرمود که نادان‌ها به آن آگاه نبودند... ولایت ما بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها و شهرها عرضه شد و هیچ کدام، مانند کوفه آن را نپذیرفتند».3
نیز فرمود:
«مکّه، حرم الهی و مدینه، حرم نبوی و کوفه، حرم علی(ع) است». اوج شهرت و عزّت و افتخار شهر کوفه، زمانی است که امام علی(ع) در سال 36 ق. (657 م.) این شهر را مرکز خلافت اسلامی قرار داد. این امر، کوفه را مرکزی مهم برای فعّالیّت‌های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی قرار داد و باعث توجّه و روی‌آوری بیش از پیش طوایف و قبایل جامعة اسلامی به این شهر شد.4
از دیگر ارزشمندی‌های شهر کوفه، تأثیر آن در آخرالزّمان و در عصر طلایی ظهور حضرت حجّت(ع) می‌باشد. در دوران پیش از ظهور، در مورد لشکرکشی‌های سفیانی روایات بسیاری در مورد کوفه وجود دارد که به عنوان مثال به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم: امیرمؤمنان علی(ع) در مورد جنایات وی به کوفیان فرمود: «بدا به حال کوفه! سفیانی چه جنایاتی در آنجا انجام می‌دهد! به حریم شما تجاوز می‌کند، کودکان را سر می‌برد و ناموس شما را هتک می‌کند».
در جای دیگری امام باقر(ع) می‌فرماید: «گویا من سفیانی (سرکردة دشمنان حضرت امام عصر(ع)) را می‌بینم که در زمین‌های سرسبز شما در کوفه اقامت گزیده، ندا می‌دهد که هر کس سر یک تن از شیعیان علی(ع) را بیاورد، هزار درهم پاداش اوست. در این هنگام، همسایه به همسایه دیگر حمله می‌کند و می‌گوید: این شخص از شیعیان است. او را می‌کشد و هزار درهم جایزه می‌گیرد».5
روایاتی نیز هست که به این موضوع اشاره دارد که مردم کوفه در زمان پیش از ظهور توسط سپاه سفیانی قتل عام می‌شوند و ابنیه‌اش تخریب می‌شود. از آن جمله می‌توان به این روایت اشاره کرد: «سپاه سفیانی وارد کوفه می‌شوند و احدی را فرو نمی‌گذارند جز اینکه به قتل می‌رسانند».6
همچنین: «سفیانی سپاهی را به سوی کوفه گسیل می‌دارد که تعدادشان هفتادهزار نفر می‌باشند، اهل کوفه را می‌کشند، به دار می‌زنند و اسیر می‌گیرند».7

از این رو می‌توان گفت ساکنان کوفه‌ای که مرکز حکومت قرار می‌گیرد، اهالی سابق آن نیستند بلکه مؤمنانی هستند که از اقصا نقاط جهان به مرکز حکومت حضرت ولی‌عصر(ع) می‌آیند. چنان‌که حدیث شریف می‌فرماید: «هنگامی که قائم(ع) وارد کوفه شود، هیچ مؤمنی نمی‌ماند، جز اینکه در آنجا باشد یا به سوی آن عزیمت نماید».8

اوّلین جایی که کوفه پس از ظهور نقش پررنگ‌تری می‌یابد، در جنگ میان اعوان شیطان و یاران امام عصر(ع) می‌باشد. ابلیس پس از آنکه در ماجرای خلقت حضرت آدم(ع) بر او سجده نکرد و از درگاه الهی رانده شد درصدد انتقام از این مخلوق تازة خداوند برآمد. او با توجّه به معرفتی که به خداوند داشت به عزّت او قسم خورد که به جز مخلصان، دیگر انسان‌ها را گمراه کند و برای همین امر از خداوند تا روز قیامت مهلت خواست. خداوند تا موعد مشخّصی (یوم الوقت المعلوم) به او مهلت داد.

در روایات متعدّدی که ذیل این آیه آمده، آن موعد مشخّص را ظهور امام عصر(ع) بیان نموده‌اند.9 پس از ظهور امام عصر(ع) طیّ نبردی ابلیس به همراه اعوان و انصار جنّی و انسی‌اش در برابر امام و یارانشان صف‌آرایی می‌کنند. نتیجة این نبرد نیز شکست شیطان و یاران اوست و در پایان این جنگ، در مسجد کوفه، شیطان در حالی که با زانوی خود راه می‌رود، به آنجا می‌آید و می‌گوید: ای وای بر من از امروز! پس حضرت مهدی(ع) موی پیشانی او را می‌گیرد و گردنش را می‌زند و آن هنگام، روز وقت معلوم است که مهلت شیطان به پایان می‌رسد».10

آنچه که باعث مزید فضیلت سرزمین کوفه گردیده، وجود مکان‌های خاصّی نظیر «مسجد سهله» و «مسجد کوفه» است که روایات فراوانی نیز در فضیلت این دو مکان مقدّس در خصوص این اماکن وارد شده است؛ از جمله امام صادق(ع) ضمن حدیث مفصّلی دربارة حضرت ولی عصر(ع) به مفضّل فرمودند: «مرکز حکومت او کوفه، مرکز قضاوتش مسجد کوفه و مرکز بیت‌المال و محلّ تقسیم غنایم مسلمانان، مسجد سهله و محلّ خلوت و مناجات‌هایشان تپه‌های سپید و نورانی نجف اشرف است».11

مسجد کوفه، مسجدی نقش‌آفرین است تا زمانی که غیبت کبرا به سر می‌آید و فرودگاه حضرت ولی‌عصر(ع) می‌شود. در روایات اسلامی مسلّم ما آمده است که ایشان با جمعی از یاران، در نُه قبّة نورانی در مسجد کوفه فرود می‌آیند و همین محل را محلّ حکومت خود قرار می‌دهند و پایتخت دولت کریمة ایشان، این مسجد انتخاب می‌شود و همة ملل برای دیدن حضرت به این شهر می‌آیند و طول و عرض این شهر گسترش پیدا می‌کند و تا کیلومترها وسعت می‌یابد. این مسجد در تمام دوران دولت کریمه باقی می‌ماند و پایتخت تمام ائمه(ع) بعد از امام زمان(ع) است از جمله مرکز حکومت کریمة حضرت امام حسین(ع) که سیصد سال بعد از امام مهدی(ع) به حکومت می‌رسند و از اینجا جهان را اداره می‌کنند تا قیامت آن واقعة عظیم ـ رخ می‌دهد.12


مریم پاک‌آیین
ماهنامه موعود شماره 103

پی‌نوشت‌ها:
1. کتابخانة الکترونیکی ظهور.
2. نورپرتال.
3. سفینة البحار، ج 7، ص 543.
4. دایر?المعارف الاسلامیـ[ الشیعه، ج 20.
5. سایت موعود عصر، ذیل بخش مقالات، عنوان: دوران ظهور از کلام امام باقر(ع).
6. بحارالانوار، ج 52، ص 219.
7. همان، ج 52، ص 239.
8. شیخ طوسی، کتاب الغیبه، ص 455، به نقل از سایت موعود عصر، ذیل پرسش شما پاسخ موعود، عنوان چرا کوفه به عنوان مرکز حکومت امام مهدی(ع) برگزیده شده است؟
9. سایت موعود عصر(ع) ذیل بخش مقالات، عنوان از ظهور تا قیامت.
10. تفسیر عیاشی، ج 2، ص 243 به نقل از سایت مستور، ذیل پرسش و پاسخ.
11. بحارالانوار، ج 53، ص 11.
12. شفیعی سروستانی، اسماعیل، مثلث مقدّس، ص 133.