یاران و اصحاب امام عصر(عج) ویژگی هایی دارند که در این مقاله برخی از آنها را بررسی می کنیم تا با این بزرگمردان تاریخ آشنا شویم.

 

1. اطاعت از رهبری و ایمان به او

امامت و رهبری، از ارکان اسلام و محور همه کارها، اعم از عبادی و غیر عبادی، است و به تعبیر رسای امیر مؤمنان (علیه‌السلام)، امام همچون محور سنگ آسیاب است:

جایگاه من در حکومت، جایگاهی چون محور سنگ آسیاب است [که بدون آن آسیاب نمی چرخد].¹

همه اعمال فردی و اجتماعی به نوعی وابسته به امامت و اعتقاد به آن است. اعتقاد به این امر، موجب شد که مسلمانان صدر اسلام با پیروی از پیامبر(صلی الله علیه و آله) و با به کار بستن اوامر و پرهیز از نواهی او، تمدن بزرگ اسلامی را پی ریزی کنند، چنان که خداوند به آنان فرموده بود:

آنچه را که پیامبر برای شما آورد، بگیرید (و عمل کنید) و آنچه را که بازداشت، خودداری ورزید.( حشر، آیه 8)

بعد از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) شیعیان مکلف اند که با اهل بیت نیز چنین باشند. به همین دلیل یاران حضرت حجت(علیه‌السلام) در بالاترین حد اطاعت پذیری از امام خویش اند. اطاعت اینان نه از روی اجبار، بلکه عاشقانه است.

یاران آن حضرت چنان ایمان به او دارند که حتی با مسح زین اسب او، تبرک و شفا می جویند²

آنان برای اجرای دستورات مولایشان شب و روز نمی شناسند و به گاه خطر، جانشان را فدای او می کنند. آنان مطیع تر از کنیز برای مولایشان هستند:

و یحفّون به یقونه بانفسهم فی الحروب و یکفونه ما یرید... هم أطوع له من الأمة لسیدها ³

آنان تا زمانی که خداوند راضی نشود، دست از شمشیرهایشان برنمی دارند:

لایکفون سیوفهم حتی یرضی الله عزّوجلّ.⁴

این همه به سبب آن است که یاران مهدی(علیه‌السلام) شیعه راستین او هستند و چنان در ولایت او ذوب شده اند که صفاتشان همچون افعال و صفات آن حضرت است.

 

2. اتحاد و برادری

و یاری و لطف خدا نیز با کسانی است که اتحاد و همبستگی دارند؛ چنانکه گفتهاند: یدالله مع الجماعة.

و نیز خداوند متعال در قرآن کریم مسلمانان را به اتحاد و یگانگی امر می فرماید:

به ریسمان الهی چنگ بزنید و متفرق نشوید.( آل عمران، آیه 103)

از روایات استفاده می شود که اصحاب حضرت حجت(عج) از نژادها و مناطق مختلف عالم هستند، چنان که امام صادق

(علیه‌السلام) می فرمایند:

یاران حضرت مهدی(عج) از سراسر گیتی به سوی او می شتابند و زمین زیر پای آنان بسان طوماری، درهم پیچیده می شود تا هر چه سریع تر به مکه برسند و با آن حضرت بیعت کنند.⁵

از سوی دیگر همه آنها، جز اندکی، جوان، پرقدرت و با نشاط هستند. با اینکه این ویژگیها زمینه بسیار مساعدی برای بروز اختلاف و پراکندگی است، ولی هیچ تأثیر منفی در همدلی و برادری یاران آن حضرت نخواهد داشت و چنان رفتار برادرانه ای با هم دارند گویا فرزندان یک پدر و مادر می باشند:

ان أصحاب القائم، علیه السلام، یلقی بعضهم بعضاً کأنّهم بنوأب و أم.⁶

آری یاران امام زمان(علیه‌السلام) چنان منیت ها و خودخواهی ها را در زیر آسیاب تهجد خرد کرده و ذوب در محبوب خود شده اند که دیگر خودی نمی بینند تا زمینه ساز اندیشه های شیطانی و اختلاف انگیز گردد. لذا همه یک دل به دنبال رهبر واحد برای هدف واحد و وارسته از هرگونه وابستگی دنیوی قدم بر می دارند و راه هرگونه وسوسه های اختلاف برانگیز را بر شیطان درونی و بیرونی بسته اند.

 

3. جوان بودن

بیشتر یاران حضرت مهدی(عج) جوان می باشند و تعداد یاران سالمند او، بسیار اندک است. حضرت علی(علیه‌السلام) در اشاره به این نکته فرموده است:

یاران حضرت قائم همگی جوان هستند و سالخورده ای در میانشان نیست، مگر بسان سرمه در چشم یا نمک در غذا، و کمترین توشه همراه انسان نمک است (کنایه از مقدار بسیار اندک پیران).⁷

این که چرا بیشتر یاران آن حضرت، جوانان هستند، شاید علل گوناگونی داشته باشد. ممکن است یکی از این علل، روحیه پاک و بی آلایش جوان باشد که با صراحت، حق را مطالبه می کند و در راه رسیدن به حق، پاکباز است. جوان با شور و نشاط، به دنبال انجام مسؤولیت خویش و شیفته فضایل و سیرت زیبای حضرت مهدی(عج) است. از سوی دیگر، انسان در سنین جوانی قابلیت ها و استعدادهای روحی و جسمی بیشتری دارد.

 

---